Η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα είναι μία χρόνια, συστηματική, αυτοάνοση, φλεγμονώδης νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από συμμετρική προσβολή των αρθρώσεων και σε λιγότερο βαθμό από εξωαρθρικές εκδηλώσεις.Οι αρθρώσεις, οι οποίες προσβάλλονται, είναι οι μετακαρποφαλαγγικές και εγγύς μεσοφαλαγγικές αρθρώσεις των χεριών. Τα συνήθη συμπτώματα των ασθενών αυτών είναι άλγος και οίδημα των προσβεβλημένων αρθρώσεων, πρωινή δυσκαμψία και εύκολη κόπωση. Προσβάλει το 1% του πληθυσμού, πριν τη ηλικία των 60 ετών, με αναλογία γυναικών προς ανδρών περίπου 3:1. Η έκφρασή της στον ελληνικό πληθυσμό, χαρακτηρίζεται από ηπιότερη κλινική εικόνα σε σχέση με αυτή των Βόρειων Ευρωπαίων.
Οι ασθενείς με ΡΑ, συχνά ρωτούν τους ρευματολόγους τους, εάν οι διαιτητικές αλλαγές θα μπορούσαν να βελτιώσουν τα συμπτώματα τους. Πολλές επιστημονικές ομάδες επικεντρωμένες στον ασθενή, έχουν ανταποκριθεί στο ενδιαφέρον του ασθενή για αυτό το θέμα, υποστηρίζοντας είτε την αποφυγή, είτε την αυξημένη κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων, αλλαγές που μπορούν να επηρεάσουν θετικά τα συμπτώματά τους. Σύμφωνα με έρευνες, φαίνεται ότι, οι αλλαγές στους περιβαλλοντικούς παράγοντες και στον τρόπο ζωής συμπεριλαμβανομένης και της δίαιτας, μπορεί να συμβάλουν στην έκφραση και στη σοβαρότητα της ΡΑ. Ως εκ τούτου, η διαιτητική παρέμβαση, συχνά χρησιμοποιείται για τη διαχείριση και την ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων της ΡΑ.
Ένα διατροφικό πρότυπο που έχει προταθεί να μετριάσει τις επιδράσεις της ΡΑ είναι η υψηλή προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ). Ως Μεσογειακή Διατροφή ορίζεται το πρότυπο διατροφής που βρέθηκε στις περιοχές τη Μεσογείου στις αρχές της δεκαετίας του ’60, η οποία συσχετίστηκε με ευνοϊκά αποτελέσματα για την υγεία. H ΜΔ περιλαμβάνει υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου, φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, οσπρίων, ξηρών καρπών και σπόρων, μέτρια κατανάλωση ψαριού, οστρακοειδών, λευκού κρέατος, αυγών και γαλακτοκομικών προϊόντων, μικρή κατανάλωση κόκκινων και επεξεργασμένων κρέατων και σακχάρων, και συχνή-μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού. Αυτή η δίαιτα, έχει υψηλό ολικό λίπος (40-50% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων), αλλά χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένο λίπος (<8% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων).Το επιστημονικό ενδιαφέρων για τη ΜΔ έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια ως ένα υγιές και συνιστώμενο διατροφικό πρότυπο για την πρόληψη και θεραπεία διαφόρων ασθενειών. Συγκεκριμένα, η συμμόρφωση με τη ΜΔ συσχετίστηκε με:
-
Μείωση φλεγμονώδους δραστηριότητας
-
Βελτίωση ζωτικότητας
-
Βελτίωση νοητικής λειτουργίας
-
Μείωση σωματικού βάρους
-
Μείωση επιπέδων χοληστερόλης
Πέρα από το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής, γίνεται λόγος για το ρόλο του ιχθυελαίου και των ω-3 λιπαρών οξέων, της βιταμίνης D και της κατανάλωσης αλκοόλ.Σύμφωνα με έρευνες, η συμπληρωματική χορήγηση ιχθυελαίου φαίνεται να έχει αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ το πιθανό όφελος της κατανάλωσης ολόκληρων τροφίμων όπως τα λιπαρά ψάρια και άλλα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ω-3, δεν έχει αξιολογηθεί μέχρι σήμερα. Eντούτης, η βιταμίνηD δε φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με τη ΡΑ. Όμως έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην πρόληψη και τη θεραπεία της οστεοπόρωσης για την οποία οι ασθενείς με ΡΑ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο και για το λόγο αυτό συνηθίζεται να συστήνεται η χορήγησή της. Όσον αφορά την κατανάλωση αλκοόλ, συστήνεται πλήρης αποφυγή ή ελάχιστη κατανάλωση και πιο συγκεκριμένα το πολύ 2-3 ποτήρια/εβδομάδα. Βέβαια, χρειάζεται περαιτέρω αξιολόγηση σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ στη ΡΑ.
Συμπερασματικά, αναφορικά με την πρόληψη και τη θεραπεία της ΡΑ χρειάζονται περισσότερες ποιοτικές μελέτες προκειμένου να διερευνηθούν περαιτέρω οι επιδράσεις της ΜΔ, των μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών, καθώς δεν υπάρχουν επί του παρόντος επαρκή αποδεικτικά στοιχεία.
Βιβλιογραφία:
-
The effects of the Mediterranean diet on rheumatoid arthritis prevention and treatment: a systematic review of human prospective studies
-
An experimental study of a Mediterranean diet intervention for patients with rheumatoid arthritis
-
Is There a Role for Diet in the Therapy of Rheumatoid Arthritis?